بررسی دروغ و آثار سوء فردی و اجتماعی آن در آیات و روایات
دوشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۳
شورای عالی حوزه علمیه قم
مرکز مدیریت حوزه های علمیه ی خواهران
مدرسه ی علمیه حضرت ولی عصر(عجل الله) شهرستان گرمی
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)
عنوان
بررسي دروغ و آثار سوء فردي و اجتماعي آن در آيات و روايات
استاد راهنما
جناب آقای ناصر شاهی
استاد داور
حجه الاسلام و المسلمین حاج آقا صفری
پژوهشگر
محبوبه داداشي
تابستان1393
چکیده
راستی کلید نیکی ها و خوبی هاست. در قانون طبیعت برای هر گناه و زشتی مفسده ای مترتب است که برای در امان ماندن از این مفسده باید از گناه دوری کرد؛ لذا خداوند متعال در آیات خود به زشتی دروغ اشاره داشته و آن را یکی از گناهان کبیره می داند. از این رو هم در آیات و هم در روایات معصومین(علیهم السلام) از دروغ به عنوان سرچشمه ی گناهان و عامل کفر و نفاق یاد شده است که آثار و زیان فراوانی را بر فرد و جامعه مترتب می سازد. از جمله ی آنها این است که دروغ ایمان شخص را نابود و عدم رستگاری شخص دروغگو در دنیا و آخرت را باعث می شود و... و همچنین اعتماد ديگران را از فرد سلب مى كند. مردم با دروغ گو معامله نمى كنند، به او امانت نمى سپارند و از او امانت نمى گيرند، به وعده هاى او بى اعتماد مى شوند و با او وصلت و رفاقت نمى كنند. در نتیجه فرد دروغ گو در بین مردم بی آبرو و خوار و بی ارزش می شود. و شايد از دست رفتن روابط مناسب با ديگران از اسباب كم شدن روزى دروغ گو باشد. از مجموع آنچه که گفته شد، می توان اهمیت و ضرورت بررسی موضوع را دریافت؛ از آنجا كه رستگاري دنيا و آخرت در گرو صداقت و مبتلا نشدن به رذيله ي اخلاقي دروغ است؛ چرا كه حيله ها و نيرنگ ها، خدعه ها و مكرها، بدعت ها و تهمت ها و... از دروغ نشأت مي گيرد، بنابراين اهميت تحقيق حول اين موضوع روشن مي شود. از طرفي با توجه به آیات و روایاتی که در زمینه ی مذمت و زشتی دروغ آمده، ضروری است که در این زمینه تحقیقاتی صورت بگیرد تا به افراد جامعه در زمینه ی زشتی رذیله ی دروغ، آگاهی لازم داده شود.از سوي ديگر چون دروغ و دروغ گویی، موضوعی است که اغلب افراد جامعه و حتی افراد ناتوان نیز مبتلا به آن هستند. لذا برای آنکه جامعه ای با افراد سالم و به دور از گناه داشته باشیم، لازم است به تبیین این موضوع در تمام محافل پرداخته شود تا افراد با آگاهي نسبت به آثار مترتب بر صفت دروغ از مبتلا شدن به آن خودداري كنند.لذا در این نوشتار تلاش می شود که به بررسی آثار سوء فردی و اجتماعی دروغ به صورت کاملاً مجزا در چند فصل پرداخته شود؛ چرا که در تحقیقات انجام شده در این زمینه، چنین شرایطی مهیا نیست. در این مقاله سعی شده از تفاسیر مختلف و کتب روایی استفاده شود تا مطالبی ارزشمند در اختیار پژوهشگران عزیز قرار بگیرد.
کلیدواژه: دروغ/ کذب.